پرش به محتوا

حق داشتن یک محیط سالم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حق داشتن یک محیط سالم یا حق داشتن یک محیط پایدار و سالم، حق انسانی است که توسط سازمان‌های حقوق بشری و سازمان‌های محیط زیست برای محافظت از سیستم‌های اکولوژیکی که سلامت انسان را تأمین می‌کنند، حمایت می‌شود.[۱][۲][۳] این حق با سایر حقوق بشر متمرکز بر سلامتی از جمله حق آدمی در آب و فاضلاب، حق غذا و حق بر سلامتی مرتبط است.[۴] حق داشتن یک محیط سالم از رویکرد حقوق بشر برای محافظت از کیفیت محیط استفاده می‌کند در مقابل نظریه حقوقی ایجاد شده برای حقوق طبیعت که سعی در گسترش حقوق ایجاد شده برای انسان یا سایر اشخاص حقوقی به طبیعت دارد.[۵]

این حق وظیفه دولت را برای تنظیم و اجرای قوانین زیست‌محیطی، کنترل آلودگی و در غیر اینصورت تأمین عدالت و حمایت از جوامعی که از مشکلات زیست‌محیطی آسیب دیده‌اند، ایجاد می‌کند.[۶] حق داشتن یک محیط زیست سالم حق مهمی برای ایجاد سوابق قانونی زیست‌محیطی برای دعاوی مربوط به تغییر اقلیم و سایر موارد زیست‌محیطی بوده‌است.[۷][۸]

حق داشتن یک محیط سالم در هسته جهانی رویکرد حقوق بشر و تغییرات اقلیمی قرار دارد. توافق‌نامه‌های بین‌المللی حمایت کننده از این حق شامل اعلامیه استکهلم ۱۹۷۲، اعلامیه ریو ۱۹۹۲ و میثاق جهانی جدید برای محیط زیست است.[۹] بیش از ۱۵۰ ایالت در سازمان ملل از طریق قانونگذاری، دادرسی، قانون اساسی، قانون معاهده یا سایر اختیارات قانونی به نوعی این حق را به رسمیت شناخته‌اند.[۱۰] منشور آفریقایی برای حقوق بشر و مردم، کنوانسیون آمریکایی برای حقوق بشر و توافق‌نامه اسکازو، هر یک شامل حق داشتن یک محیط سالم است.[۱۱] چارچوب‌های دیگر حقوق بشر، مانند پیمان‌نامه حقوق کودک، به موارد زیست‌محیطی اشاره دارد زیرا مربوط به کانون توجه این چارچوب در این مورد حقوق کودکان است.

گزارشگران ویژه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر و محیط زیست جان اچ ناکس (۲۰۱۲–۲۰۱۸) و دیوید آر. بوید (۲۰۱۸–) توصیه‌هایی در مورد نحوه رسمیت بخشیدن به این حقوق در قوانین بین‌المللی ارائه داده‌اند.[۱۲] این مورد توسط تعدادی از کمیته‌ها در سطح سازمان ملل و همچنین جوامع محلی محلی مانند دادگستری شهر نیویورک مورد تأیید قرار گرفت.[۱۳]

منابع

[ویرایش]
  1. "The Case for a Right to a Healthy Environment". Human Rights Watch (به انگلیسی). 2018-03-01. Retrieved 2021-02-10.
  2. "The Time is Now for the UN to Formally Recognize the Right to a Healthy and Sustainable Environment". Center for International Environmental Law (به انگلیسی). 2018-10-25. Retrieved 2021-02-10.
  3. Knox, John H. (2020-10-13). "Constructing the Human Right to a Healthy Environment". Annual Review of Law and Social Science (به انگلیسی). 16 (1): 79–95. doi:10.1146/annurev-lawsocsci-031720-074856. ISSN 1550-3585. Archived from the original on 7 April 2021. Retrieved 20 April 2021.
  4. "OHCHR | Good practices on the right to a healthy environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10.
  5. Halpern, Gator. "Rights to Nature vs Rights of Nature" (به انگلیسی). Archived from the original on 17 January 2021. Retrieved 2021-02-10.
  6. Boyle, Alan (2012-08-01). "Human Rights and the Environment: Where Next?". European Journal of International Law (به انگلیسی). 23 (3): 613–642. doi:10.1093/ejil/chs054. ISSN 0938-5428.
  7. Atapattu, Sumudu (2018), Knox, John H.; Pejan, Ramin (eds.), "The Right to a Healthy Environment and Climate Change: Mismatch or Harmony?", The Human Right to a Healthy Environment, Cambridge: Cambridge University Press: 252–268, ISBN 978-1-108-42119-5, retrieved 2021-02-10
  8. Varvastian, Sam (2019-04-10). "The Human Right to a Clean and Healthy Environment in Climate Change Litigation" (به انگلیسی). Rochester, NY. SSRN 3369481. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  9. "The Case for a Right to a Healthy Environment". Human Rights Watch (به انگلیسی). 2018-03-01. Retrieved 2021-02-10."The Case for a Right to a Healthy Environment". Human Rights Watch. 2018-03-01. Retrieved 2021-02-10.
  10. "OHCHR | Good practices on the right to a healthy environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10."OHCHR | Good practices on the right to a healthy environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10.
  11. "Regional Agreement on Access to Information, Public Participation and Justice in Environmental Matters in Latin America and the Caribbean" (PDF). CEPAL. 4 March 2018. Retrieved 20 April 2021.
  12. "OHCHR | Right to a healthy and sustainable environment". www.ohchr.org. Retrieved 2021-02-10.
  13. "Human Right to a Healthy Environment: UN Formal Recognition". nycbar.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-10.